Αλλαγές σε ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα αλλά και την ιερακοθηρία προβλέπει νέο νομοσχέδιο
Η ομολογημένη από τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος, Σωκράτη Φάμελλο, πιθανότητα το σχέδιο νόμου υπό την ονομασία «Ανάρτηση δασικών χαρτών περιοχών εντός των ιωδών περιγραμμάτων, διαδικασία ελέγχου, περιβαλλοντική διαχείριση αυτών και άλλες διατάξεις» να μείνει απλώς στα χαρτιά και να μην προλάβει να ψηφιστεί, δίνει χώρο στην ερμηνεία ότι η κατάθεσή του έγινε για τις ανάγκες της προεκλογικής περιόδου, ειδικά καθώς αρκετές από τις ρυθμίσεις του αφορούν ανοιχτά ζητήματα μερίδας πολιτών.
Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει πολλές άλλες σημαντικές παρεμβάσεις στη δασική νομοθεσία, όπως, μεταξύ άλλων, η δυνατότητα παραχώρησης έκτασης δάσους έως 30 στρεμμάτων για γεωργική ή δενδροκομική καλλιέργεια. Πρόκειται για εκτάσεις που ονομάζονται δασωμένοι αγροί, περίπου το 2% της έκτασης της χώρας, οι οποίες το 1945 καλλιεργούνταν αγροτικά και σήμερα έχουν δασική βλάστηση.
Η αναγνώριση κυριότητας επί των εκτάσεων αυτών ή η αναγνώρισή τους ως ιδιωτικών, έχει ως αποτέλεσμα ότι δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
Με τη ρύθμιση αυτή, σύμφωνα την αιτιολόγηση που γίνεται από το ΥΠΕΝ, ολοκληρώνεται η επίλυση προβλημάτων που είχαν εντοπιστεί κυρίως στη νησιωτική Ελλάδα και σε περιοχές που δεν υπάρχει τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου και έτσι επιταχύνεται η ολοκλήρωση πράξεων και συμβολαίων που έχουν παγώσει.
Με άλλη διάταξη τροποποιείται η παρ.5 του άρθρου 20 του ν.3889/2010 και δίνεται η δυνατότητα να αποδεικνύεται ο μη δασικός χαρακτήρας μιας έκτασης από το απόσπασμα του δασικού χάρτη χωρίς να υπάρχει υποχρέωση σύνταξης τοπογραφικού διαγράμματος. Όπως αναφέρεται η ρύθμιση αυτή, η οποία αφορά κυρίως ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης, μη άρτια και μη οικοδομήσιμα, ή ακίνητα που προέρχονται από αναδασμό και διανομή, των οποίων η αντικειμενική αξία δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ, μειώνει το συναλλακτικό κόστος, καθώς για τα ακίνητα αυτά το κόστος της κατάρτισης τοπογραφικού διαγράμματος είναι δυσανάλογο σε σχέση με την ίδια την αξία του ακινήτου.
Με άλλη τροποποίηση υφιστάμενου νόμου δίνεται η δυνατότητα τακτοποίησης όλων των συνοδών κατασκευών θρησκευτικών χώρων που βρίσκονται εντός εκτάσεων που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, κάτι που επιτρεπόταν μόνον για τους κύριους θρησκευτικούς χώρους μέχρι σήμερα.
Επίσης, εξαιρούνται από την υποχρεωτική την ασφάλιση στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης τα μέλη των ενεργειακών κοινοτήτων.
Ακόμη, τροποποιούνται διατάξεις του ν. 4067/2012 ώστε σε κτήρια που έχουν κηρυχθεί Νεότερα Μνημεία και αποκαθίστανται έπειτα από έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού ως ειδικά κτήρια προσωρινής διαμονής (ξενοδοχεία), να μην προσμετρώνται στο Συντελεστή Δόμησης οι χώροι για χρήσεις εγκαταστάσεων άθλησης (όπως τα κολυμβητήρια, γυμναστήρια, σάουνες), οι αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, οι χώροι κουζίνας και οι κοινόχρηστοι χώροι υγιεινής, όταν χωροθετούνται σε υφιστάμενους υπόγειους ορόφους του μνημείου. Επίσης, για τα ανωτέρω Νεότερα Μνημεία προβλέπεται να μην προσμετρώνται στο Συντελεστή Δόμησης και οι επιφάνειες των υποχρεωτικών, σύμφωνα με τον Κτιριοδομικό Κανονισμό, κλιμακοστασίων, συμπεριλαμβανομένων των ανελκυστήρων και των πλατύσκαλων και για επιφάνεια έως 25 τ.μ ανά όροφο και ανά κλμακοστάσιο και έως 40 τμ στο επίπεδο της κύριας εισόδου του κτιρίου.
Από το εν λόγω νομοσχέδιο μαθαίνουμε στο μεταξύ ότι σήμερα το ενδιαφέρον για την ιερακοθηρία έχει αναζωπυρωθεί, καθώς λειτουργούν εκτροφεία και σύλλογοι ιερακοτρόφων με αποτέλεσμα να υφίσταται η ανάγκη για την θεσμοθέτηση της διαδικασίας άσκησης θηρευτικών δραστηριοτήτων με την χρήση γερακιών.
Στο άρθρο 19 της νομοθετικής πρότασης προτείνεται λοιπόν η ιερακοθηρία να ασκείται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και με την χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών εντοπισμού των θηρευτικών αρπακτικών με την τοποθέτηση πομπών και με λεπτομέρειες που θα καθορίσει απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και, εφόσον χρειάζεται, του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού. Επίσης προβλέπεται η δυνατότητα χρησιμοποίησης εκπαιδευμένων θηρευτικών αρπακτικών πτηνών για τη ρύθμιση πληθυσμών ειδών της πανίδας στο φυσικό και αστικό περιβάλλον για λόγους που συνδέονται με την προστασία της αγροτικής παραγωγής, της ασφάλειας πτήσεων σε αεροδρόμια και της δημόσιας υγείας από τον υπερπληθυσμό ειδών της πανίδας.
Πιο συγκεκριμένα προστίθεται η πιο κάτω παράγραφος στον ισχύον νόμο:
Με το άρθρο 25 επιχειρείται τροποποίηση του άρθρου 12 του ν. 1337/1983 ώστε να επιτραπεί στο πλαίσιο σύνταξης πράξεων εφαρμογής και προς τον σκοπό δημιουργίας άρτιων και οικοδομήσιμων οικοπέδων μετά την αφαίρεση της οφειλόμενης εισφοράς σε γη η προσκύρωση ή συνένωση των μη άρτιων κατά το εμβαδόν ακινήτων, εξαιρουμένων όμως της ως άνω ρύθμισης των οικοπέδων του άρθρου 25 του ν. 1337/1983, τα οποία διατηρούνται.
Οι παραπάνω ιδιοκτησίες με ή χωρίς κτίσματα συνενωμένες ή καθιστάμενες τμήμα εξ αδιαιρέτου με σύσταση καθέτου δεν υπόκεινται σε οποιουδήποτε φόρο (ΦΜΑ, ανταλλαγής, δωρεάς κ.λ.π.) για τις υποκείμενες πράξεις, δεδομένου ότι η σύσταση λαμβάνει χώρα εν προκειμένω με διοικητική πράξη και προς τον σκοπό υλοποίησης του πολεοδομικού σχεδιασμού, έννοιας που υπάγεται στη σφαίρα του δημοσίου συμφέροντος.
———————————————————————————————————-
Σήμερα θα κριθεί τελικώς, αν θα εξεταστεί από τη Βουλή (αυτόνομα ή ως κομμάτι άλλης νομοθετικής πρότασης) το σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος για τις οικιστικές πυκνώσεις. Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει πλήθος «φιλολαϊκών» ρυθμίσεων, όχι μόνο για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων σε δάση, αλλά και για την εκχέρσωση δασωμένων αγρών, την κατακύρωση της κυριότητας χορτολιβαδικών εκτάσεων, την παράταση της ανάρτησης των δασικών χαρτών, τον διορισμό προϊσταμένων στα κτηματολογικά γραφεία εκτός ΑΣΕΠ, τις συνενώσεις μη άρτιων οικοπέδων, τη διατήρηση «ιερών» και άλλων παρανομιών σε δάση, τη μετατροπή νεότερων μνημείων σε ξενοδοχεία, ακόμα και το κυνήγι με τη βοήθεια γερακιών. Περιέχει μάλιστα και βασικά λάθη, ενδεικτικά της σπουδής με την οποία καταρτίστηκε.
Η απόφαση θα ληφθεί σήμερα. «Η διάσκεψη των προέδρων θα κρίνει ποια σχέδια νόμου θα προχωρήσουν. Εμείς καταθέσαμε το σχέδιο νόμου γιατί ήμασταν έτοιμοι και είχαμε δεσμευθεί ότι θα παρουσιάσουμε μια ολοκληρωμένη πρόταση», λέει ο αναπληρωτής υπουργός Σωκράτης Φάμελλος.
Παράκαμψη απόφασης
Στο σχέδιο νόμου είναι εμφανής η προσπάθεια του ΥΠΕΝ να παρακάμψει την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ (685/2019), που έκρινε ως αντισυνταγματικό το πλαίσιο για τις οικιστικές πυκνώσεις. Το υπουργείο εστιάζει σε μία από τις υποδείξεις του ΣτΕ, αυτή που αφορά την ανάρτηση όλου του δασικού χάρτη (συμπεριλαμβανομένων των οικιστικών πυκνώσεων που σήμερα εξαιρούνται), αλλά όχι στη βασικότερη: το ΣτΕ απέρριψε τη «διατήρηση» αυθαιρέτων σε δάση, κρίνοντας ξεκάθαρα ότι η αλλαγή χρήσης των δασών επιτρέπεται μόνο για εξαιρετικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος και η οικιστική τους αξιοποίηση δεν μπορεί να θεωρηθεί τέτοια.
Το υπουργείο, λοιπόν, προβλέπει την ανάρτηση όλων των εκτάσεων, ακόμα και αυτών που περικλείονται σε ιώδες περίγραμμα, και δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες και να υποβάλουν αντίρρηση, αλλά και να αιτηθούν παράλληλα τη «διατήρηση» του αυθαιρέτου τους για 25 χρόνια έναντι προστίμου. Χαρακτηριστικό της προχειρότητας με την οποία καταρτίστηκε το σχέδιο νόμου είναι ότι, ενώ αποφασίστηκε τελικώς να μη διαχωριστούν τα αυθαίρετα σε δύο κατηγορίες (προ του 1975 και του 1975-2011), στις διατάξεις περί υπολογισμού του προστίμου το ύψος του διαφοροποιείται ανάλογα… με την ημερομηνία ανέγερσης του ακινήτου (το άρθρο 8 παραπέμπει σε διατάξεις του άρθρου 5 που «κόπηκαν»). Στο πρόστιμο δίνονται διάφορες εκπτώσεις (50% αν είναι η πρώτη κατοικία, 33% αν είναι σε ιδιωτική έκταση, 20% αν πληρωθεί εφάπαξ), ενώ με τη «διατήρηση» προσφέρεται και δυνατότητα σύνδεσης με τα δίκτυα κοινής ωφελείας (αποδεικνύοντας ότι ουδέν μονιμότερο του προσωρινού).
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν οι «λοιπές διατάξεις» που καλύπτουν τα δύο τρία του σχεδίου νόμου. Μεταξύ άλλων:
• Στις περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, η αναγνώριση της ιδιοκτησίας σε χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις μπορεί να γίνει με τίτλους παλαιότερους του 2003, αντί του 1946 που ισχύει σήμερα.
• Δίνεται κατ’ εξαίρεσιν η δυνατότητα εκχέρσωσης προς καλλιέργεια έως 30 στρεμμάτων σε δασωμένους αγρούς.
• Για να επιταχυνθεί η μετάβαση στη νέα δομή του κτηματολογίου (και με δεδομένη την άρνηση της πλειονότητας των υποθηκοφυλάκων να ενταχθούν στον νέο φορέα), προβλέπεται μια fast track, εκτός ΑΣΕΠ, διαδικασία για την πλήρωση των θέσεων προϊσταμένων κτηματολογικών γραφείων και υποκαταστημάτων.
• Κατά το τελικό στάδιο της πολεοδόμησης μιας περιοχής, δίνεται η δυνατότητα συνένωσης μη άρτιων οικοπέδων που ανήκουν σε διαφορετικούς ιδιοκτήτες, μέσω της σύστασης κάθετης ιδιοκτησίας.
• Παρατείνονται έως το 2020 η διατήρηση και η λειτουργία αυθαίρετων ναών, μονών, προσκυνημάτων και άλλων κτίριων θρησκευτικού χαρακτήρα, καθώς και κτηνοτροφείων, εκτροφείων κ.ά. που έχουν ανεγερθεί μέσα σε δάση. Είναι η τέταρτη παράταση που δίνεται στη σχετική «προσωρινή» ρύθμιση του 2014.
• Παρατείνεται έως τις 30 Αυγούστου η ανάρτηση των δασικών χαρτών σε περιοχές της Ανατολικής και της Δυτικής Αττικής, καθώς και Θεσσαλονίκης, Καρδίτσας, Δράμας, Κοζάνης και Μαγνησίας.
• Δημιουργείται πλαίσιο για την ιερακοθηρία, δηλαδή το κυνήγι με τη βοήθεια εκπαιδευμένου γερακιού.
• Πριμοδοτείται η μετατροπή σε ξενοδοχεία κτιρίων που έχουν χαρακτηριστεί νεότερα μνημεία. Οπως προβλέπεται, δεν προσμετρώνται στον συντελεστή κλιμακοστάσια, κουζίνες και κοινόχρηστοι χώροι υγιεινής.
• Δίνεται η δυνατότητα στις περιφέρειες να θεσπίσουν παράβολο υπέρ της λειτουργίας των παρατηρητηρίων δόμησης.
